Av personlege eigenskapar eg verdset er konkurranseinstinktet høgt oppe på lista. Mi liste, vel å merke. Av ein eller annan grunn ser folk flest dette som ein dårleg eigenskap, noko ein bør skamme seg over, undertrykke eller skjule ved seg sjølv.
Mirakel skriv: «Og plutselig var det viktig for meg å ikke bare være nominert, men å komme på grei plassering blant de nominerte. Det var i grunn en ny (og ikke kjempe attraktiv) side av meg selv. Jeg som alltid har skrytt av at jeg er den type jente som er fornøyd når det blir uavgjort. Jeg mener alle kan føle seg som vinnere da.»
Eg skjønar ikkje dette. Alt snakket om å tape og vinne med same sinn, at det viktigaste er å delta. Konkurranseinstinktet handlar om entusiasme og engasjement. Det handlar om å bli gripe av ein lyst til å yte sitt ypperste, gje på og kaste seg etter ballen med risiko for varige kneskader. Det handlar om å la seg begeistre, å leike med fullt alvor, det handlar om å vere tilstades i det ein gjer. Det handlar om å vere ivrig, og om å knalle på med alt ein har å by på.
Konkurranseinstinktet er for meg ein rå drivkraft, ei dør frå det dølle vaksenlivet som ein kan sparke opp, og lyset flaumer inn og overstråler alt. Konkurranseinstinktet er eit magisk ormehol, rett inn i ekstatisk og barnleg lukkeland, der ein innbitt og rasande kan kjase seg heilt ut og utmatta ligge i mål og smile fårete. Konkurranseinstinktet løftar meg ut av høfleg måtehald og stiv keisemd.
Konkurranseinstinktet er det motsette av konvensjonar, dårleg sjølvtillit, og rutinar. Det nullar ut alt slikt med eit trylleslag, og gjer deg til eit levande, kjempande, ekte menneskebarn.
Eg forstår ikkje kvifor det er dårleg.
Kva kan vere dårleg med å vere engasjert og ville yte alt ein har?
Kva kan vere dårleg med å ville meistre og komme seg fram?
Kva kan vere dårleg med den raudkinna gleda ved å springe forbi nokon?
Eg ser konkurranseinstinktet blir kokt saman med ein del andre omgrep til ein giftig graut. Elitisme, til dømes. At nokon er «betre enn andre», i tydinga «nokon andre er verdilause» og «ein har ikkje respekt for kvarandre». Vel. Nokon er betre enn andre til alt. Nokon er betre enn meg til alle ting eg gjer, på kvart einaste område eg driv med noko, vil det alltid vere nokon der ute i verda som kunne gjere det betre.
Og utan entusiasmen, arbeidsgleda og sjølvtilliten ville eg sige saman. Synke ned i sofaen med fjernkontrollen og sitte der og surve. Klage over politikarane og kjendisane og forfattarane og idrettsfolka, utan å delta, utan å by på noko som helst anna sjølv.
Men det gjer eg ikkje. Takka vere konkurranseinstinktet, og alle dei nære slektningane engasjement, entusiasme, iver og begeistring.
Eg er lukkeleg over å ha konkurranseinstinktet mitt. Lukkeleg over å hovudlaust kaste meg ut i ting som eg neppe kan vinne eller gjere best, berre fordi eg blir gripen av ein ubendig trang til å delta, yte og gje alt eg har. Det gjer livet mitt godt. Det gjev meg lykkestunder og levande smerte, og det fører til at eg reint faktisk får gjort noko.
Konkurranseinstinktet er ikkje berre bikkja som blir sparka mest. Det er også den mest fantastiske bikkja som er. Etter hån og mishandling løftar den hovudet, og får brått auge på den raude ballen. Utan å ense smertene sprett konkurranseinstinktet opp og spring så fort den kan, blødande og på halte bein, rett mot den raude kula. Konkurranseinstinktet gjev på, halsar mot målet og med eit byks landar den med begge forpotane og grip den raude ballen med kjeften, løftar hovudet og ser seg lukkeleg rundt. «Sjå, alle saman! Hah! Eg fekk den!» jublar konkurranseinstinktet. Og så kan dei sjølvgode og reserverte sitte i kvar sin sofa, utan ømme lemmer og arr, og ryste på hovudet og seie «tsk, tsk, eg deltar ikkje, for alle er like gode.» Yeah right. Men konkurranseinstinktet fekk den raude ballen!
