Fangirlbonanza

Stikkord

eirabu, falturiltu, fantasy, lene kaaberbøl

Då Lene Kaaberbøl var 16 år hadde ho utgitt sine første fire bøker, og kunne kjøpe seg hest utan å spørje foreldra om lov.

No har ho skrive 43 bøker, i tillegg til teater og musikalar, og til neste år kjem storproduksjonen Skammarens dotter på kino.
Ho har vunne ein haug med prisar, er omsett til 30+ språk og er heilt utan sidestykke Nordens fantasydronning.

Kaaberbøl er på turné i Noreg nett no, og om du har sjanse til å få sett henne, så hiv deg rundt.

Her er rett og slett ein lukkeleg fangirlbonanza frå Falturiltu-festivalen på Stord:

Lene Kaaberbøl (og eg!) i stallen på Tyse

Opningsfesten i Kulturhuset

Fangirlselfie!

Og midt i all meg-meg-meg passar det fint å vise fram at eg jaggu har fantastiske ungar også!
Her dansar Liva på opningsfesten for Falturiltu:

Stord kulturskules danseensemble, skjermdump frå sunnhordland.no

Og her opnar ordføraren kunstutstilling, medein av kunstnarane – sonen min Halfdan – sentralt plassert i lilla jakke.

Opning av kunstutstillinga til 6-klassane på Leirvik og Hystad
Skjermdump frå Stordnytt.no

Det skal dei ha, sjetteklassingane: Dei har laga mykje flott fantasyinspirert kunst! Utstillinga heng i Kunsthallen i Stord kulturhus, der eg og Trio Vest skal vise fram Eirabu-førestillinga vår på torsdag.

Falturiltufestival, altså. No manglar me berre at mannen min kler seg ut som ein drake og spring gjennom Vikjo. Men hald ikkje pusten.

Kultur og bakepulver

Stikkord

kostymer, sminke

Eg har slike heldige middelklasseungar som går på kulturskule, og i år betyr det at begge skal danse i Stord kulturskules musikal Scrooge. Premiere i morgon, generalprøve i kveld. Eg gjentek: Premiere i morgon, generalprøve i kveld.

Og nei, gjentakinga er ikkje eit forsøk på å få dykk til å komme, premieren er allereie utsolgt. 450 plassar i salen, full sal. Alt dette er berre sagt for å kontekstualisere det følgjande:

I går var det kost og mask. Som det heiter på teatersk. Første gjennomgang av heile førestillinga med sminke og kostymer.

For å kontekstualisere ytterlegare: Det er 149 born med i oppsetjinga. 149.

Om du ikkje sjølv har delteke i barneteater eller har hatt ungar med, er det mogleg du no tenker anten «gjesp» eller «åh, så koseleg».

Opp i rævva med gjesp eller koseleg, din staur.

Me snakkar komplett og fullstendig anarkistisk stress. Eg skulle berre snike meg inn i går og sjå på kostymeprøven, men ein kjapp vitjing bak scena fekk meg på betre/verre tankar. Mitt eldste barn er både eldst, av hokjønn og på alle måtar samla og i stand til å forstå situasjonens alvor, så ho hadde ingen umiddelbart ustetta behov.
Han der yngstemann derimot, viste seg å vere del av ei gruppe streetdansande gutar i 8-9 årsalderen som hadde utvikla akutt hjernesvinn, hovudlaushøne-syndrom kombinert med ulvehunger.
INGEN MAT NÅR DE HAR FÅTT KOSTYME PÅ! var den eine superstrenge beskjeden som blei gjenteke 40 gonger utan å gjere større inntrykk på dei enn beskjeden «ikkje gå opp på kjøkenbenken» har på kattar flest.
DE SKAL VERE I GARDEROBEN DYKKAR HEILE TIDA NÅR DE IKKJE ER PÅ SCENA! var den andre beskjeden som ein like godt kunne skrive på ein post-it-lapp og kasta ut vindauga med same effekt.

Eg tilbrakte 4 timar med å leite etter dei. Kvar gong eg hadde funne mange nok til at eg ikkje kunne halde alle i handa samstundes, forsvann halvdelen igjen. Til å begynne med fann eg dei ofte der maten var, men etterkvart forsto dei vel bittelitt med hjernesvinnhjernene sine, og stal med seg rundstykker og gøymde seg for å ete. Noko som har eit optimalisert dårleg sluttresultat for den som skal få måkt dei inn på scena til rett tid.
Til slutt var det berre ein gut eg ikkje fann, og det var min eigen. Endå bra eg etter tjue minuttars desperat leiteaksjon ringte heim til mannen min og fortalde at eg blei sein fordi eg ikkje fann ungen. Han sat nemleg heime og spiste kvelds.

Eg kom heim halv ti om kvelden med 140 i puls, og måtte ha korporleg hjelp til å knekke akslane ned under øyrehøgde.

I natt har eg vakna ein gong i timen og tenkt slikt som «me må vise film i garderoben!» – «eg kan ta med forkler til alle som dei kan ha på seg når dei et, det er umogleg å hindre åtteårige gutar i å ete i 4 timar!» og «herregud, dette går aldri bra» og «auauau skulderen!».

Kva har bakepulver med dette å gjere?

Etter ei paddeflat banankake, ei flat krydderkake og eit brett flate, harde scones, tenkte eg at eg ville dele min nyvunne viten med dykk:
Bakepulver kan gå ut på dato.

God julestri, folkens! Eg stikk ned i kulturhuset for å gjete born med midlertidige atferdsvanskar.

Ihhh!

Stikkord

advent, i-landsproblemer, jul, kalender

I går kveld pakka eg ut alle postpakkane eg hadde henta. Stappfulle, små esker frå coolstuff og hjerteboden og cdon. Dette er nemleg tradisjon: 48 gåver skal pakkast inn og hengast opp i stova, og alt skal vere klart før 1. desember. To born, do the math.

Og kvart einaste år går det kuk i logistikken, for å seie det på dansk.

Det viser seg å ikkje vere full harmoni og balanse mellom det eg har tenkt at guttungen skal få, og det eg har kjøpt inn til jentungen. Han vil helst berre ha snop, ho vil helst berre ha hobbysaker. Det dei får skal opplevast rettferdig, dei skal bli like glade og ikkje bli ramma av misunning eller kjensle av å bli forbigått, og det skal vere ein viss dynamikk i progresjonen. Først noko ekstra, sidan første dagen er laurdag og andre er søndag, men så skal me tone det ned og berre ha bittesmå nillesjokoladenissar og sukkerstenger nokre dagar, før ei overrasking på onsdagen, og litt nedpå igjen, før nye og litt betre helgegåver.

Kabalen gjekk sjølvsagt ikkje opp, så no må eg ut og finne den særlege gåva til kvar på julaftensmorgon. Eg hadde tenkt Love Actually, men det blir neppe tid til film den dagen, og dessutan vil sikkert guttungen syns at det er for mykje kliss og alt for få romvesen i den.
Puslespel går heller ikkje, for pusling må skje over tid på spisestovebordet, og det skal nyttast til julemiddag og julefrukost og gudane veit kva.

Som de skjønar: i-landsproblema mine tårnar seg opp.
Eg er takksam for gode råd.

 

Seinsommarlukke og matauk

Stikkord

fisking

Song for Eirabu, bok 2, Vargtid kom ut i juni, og eg har derfor hatt ferie. Slik ikkjeforfattarferie, med heilt fri og ut på tur og andres bøker i kofferten. Dessutan har eg vore utan mobiltelefon, så om vener eller presse har ønska kontakt, har dei stort sett ikkje fått det. Og jada, klart det har vore merkeleg, men fint likevel.

Me driv med matauk heime hos oss. Heile sommaren er prega av matauk.

Sjøen har vore raus i sommar, me har trukke opp bøttevis med pir, torsk og annan fisk. Eg har derfor, endeleg, lært meg å filetere fisk. Beinfrie filetar gjer fiskemiddagane ufatteleg mykje meir populære.

Ungane er blitt store nok til å halde ut dei laaange minutta då ingenting bit, og har forstått konseptet med fisking: Det er både keisamt og spanande, og får ein først fisk blir ein så ivrig og lukkeleg at ein kan halde ut i timesvis.

Laurdag var eg ute aleine nokre timar, i den blå Askeladden. Det var flo, blikkstille sjø, og regndropane fall kring båten med lyden av bit. Tre fine torsk, og middag til alle.

Kjøkenhagen har eg ingenting med å gjere, det er Anders som dyrker Noreg. Gulrøter, pastinakk, squash, sukkererter, kål, salat, krydder av alle slag, poteter, sylteagurkar, tomater, mais. At sola stort sett gøymde seg og regnet silte sommaren gjennom, har ikkje stansa knollar og stengler, men nattefrosten må gjerne vente om mais og tomater skal modnast.

Me har plukka bær, sylta og bakt. Ungane er fantastiske bærplukkarar, og å ta med ein unge på bærplukking er ein utmerkt måte å få vite ALT som opptek dei. Praten går så fint mens ein står der og fingrar med kvar sitt bærkratt i skogen. Og kjappe, små fingrar reinskar bær betre og raskare enn me vaksne kan drøyme om.

Kan hende er forfattarlivet fint, men mammalivet er finare.

Smarte ungar

Ja, skammen først. Psykologmamma påstår ho har smarte ungar. Måte på myrsnipe, steikepanne i hovudet. Kanskje ingen tenker det, men fy fader så mykje ein tenker det sjølv.

Og så litt meir skam. For psykologmammaen var sånn sjølv. Sånn unge som dovna ned på eit underytande latmannsliv utan å gjere lekser i 12 år, utover stilar og avskriving av elevøvingar i kjemien (jepp). Sklei sidelengs inn på universitetet og tenkte å stramme seg opp, las gjennom deler av pensum og oppdaga at laud jammen var like lett som 5 på gymnaset, og folk som får meir enn 5 har overanstrengt seg. For kul for skule.

Nei. Ikkje for kul for skule. For skamfull.

I dag har eg vore på forelesning. Om smarte ungar og korleis dei har det på skulen. Dei andre i salen var hovudsakleg lærarar, og først då spørsmålsrunden etter første time kom gjekk det opp for meg at eg var tilbake på skulen.
Dei andre ungane i klassen gjorde seg til, gjorde dei ikkje? Det er då ikkje mogleg å ikkje vite korleis ein stiller opne spørsmål, om ein er lærar? Forelesaren sa det jo til og med? Det var klypt ut i papp.

Eg sat framme. Forelesaren bøygde seg ned og las notatene mine.
«No vil eg høyre dine spørsmål,» sa ho.
«Nei, høyr dei andre sine,» sa eg.
«Det er på tide at du blir spurt,» sa ho.

Og då kom klumpen i halsen.
Etterpå fortalte ho om skulekvardagen til dei flinke elevane. At ho på skuleobservasjonar på enkeltelevar såg at ikkje ein einaste lærar hadde blikkontakt med den flinke eleven i løpet av ein skuledag, langt mindre snakka til barnet.

For slik er det. Det handlar ikkje om å vere genial eller trenge spesialundervisning. Det handlar om å slutte å rekke opp handa. Det handlar om å slutte å spørre. Det handlar om å føle seg einsam.
Einsam og skamfull og til bry.

Slik var heile mi skuletid. Eg ønsker ikkje at mine born skal bli geniforklarte eller komme på smartingskule. Eg ønsker at dei skal bli sett. Spurt. Slik alle andre barn blir.
At dei ikkje skal bli sittande og drodle i norskboka, tenke på andre ting og gøyme unna kva dei enn måtte ha å by på.

Guttungen får ny lærar til hausten, og eg anar ikkje korleis eg snakkar med henne om dette.
Lærarane i salen i dag, etter å ha fått eit enkelt og fint foredrag som tok dette på kornet utan å gjere det vanskeleg, stilte slike spørsmål på slutten:
«Korleis skal lærarar få tid til å gjere endå meir?»
«Desse ungane klarar seg bra fagleg, bør me ikkje prioritere dei som treng hjelp istaden?»

Det står ein mur mellom meg og læraren. Min skam. Eg veit ikkje korleis eg går gjennom den.
Men no har eg grått i ein time og det var i grunnen godt.

«Det er på tide du blir spurt.»
30 år for seint, men fint likevel.